ΓΛΟΙΟΣΠΟΡΙΟ: Γεωργικός ασβέστης η ψεκασμοί με χαλκούχα ;

ΑΠΟ   VASILIS FRANTZOLAS     /   ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 24 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2017          

Η δημοσιότητα, οι επαναδημοσιεύσεις ενός διακινούμενου άρθρου που κυκλοφόρησε από κάποια εμπειρία  καλλιεργητή στην Δυτική Ελλάδα, και κυρίως η άκριτα γενικευμένη τον τελευταίο καιρό, χρήση γεωργικού ασβέστη για την (αποτελεσματική και εύκολη !) αντιμετώπιση της ανθράκωσης,  θα οδηγήσει  πολύ φοβάμαι πολλούς καλλιεργητές σε καθησυχασμό,  ότι λύσανε το πρόβλημα τους. Η θετική αντίδραση πολλών παραγωγών στο άρθρο, ήταν κάτι πουπου μας χαρακτηρίζει γενικά, δηλαδή συχνά να εμπιστευόμαστε εύκολες λύσεις  και ατεκμηρίωτες θεωρίες ώστε να λύσουμε εύκολα τα προβλήματα μας, χωρίς να υπάρχει καμία επιστημονική τεκμηρίωση. Στην περίπτωση με το γλοιοσπόριο (σύμπτωση η ανθράκωση), όλοι διαβάσανε τα συμπεράσματα του αρθρογράφου που στηρίχθηκε σε άρθρο “από την Αυστραλία”, χωρίς όμως να προσέξουν ότι το άρθρο μιλάει για προσθήκη ασβέστου μόνο όταν είναι σε «προφανή έλλειψη» ….

Η ασθένεια “ανθράκωση” (anthracnose) η οποία προκαλέιται από τον μύκητα γλοιοσπόριο, είναι κάτι που ανακαλύψαμε μάλλον λίγο αργά, φέτος, αφού προξένησε μεγάλες καταστροφές κυρίως στην βροχερή Δυτική Ελλάδα, περισσότερο στα δέντρα ποικιλίας Καλαμάτας, λιγότερο στην Κορωνέικη. Η ασθένεια “ανθράκωση” είναι η πλεόν καταστροφική και διαδεμένη ασθένεια των ελαιοδέντρων παγκοσμίως, ειδικά σε ποικιλίες όπως η Καλαμών και λιγότερο η Κορωνέικη. Η λύση που προτείνει το άρθρο είναι η προσθήκη ασβεστίου στο έδαφος (ασβέστη για γεωργικές χρήσεις). Και με μιας διαβάζουμε … ότι όλα λύθηκαν, τα δέντρα την επόμενη χρονιά ζωήρεψαν, οι καρποί λάμπανε και βέβαια χωρίς να έχουν προσβληθεί από τον μύκητα γλοιοσπόριο, κλπ. Αυτά όλα είναι προσβολή της λογικής, τίποτε περισσότερο… Kαι έναν πρωτοετή γεωπονικού σχολείου (όχι … Σχολής) να ρωτήσεις πότε μπορεί να γίνεται οποιαδήποτε προσθήκη στοιχείου η συστατικού  στο έδαφος μιά καλλιέργειας, θα σου απαντήσει : “αφού ελέγξω πρώτα με αναλύσεις εδάφους και φυλλοδιαγνωστικής ότι κάποιο στοιχείο είναι σε έλλειψη, τότε και μόνο τότε θα προσθέσω …”

Αν επομένως, διαπιστωθεί εργαστηριακά ότι υπάρχει έλλειψη ασβεστίου στο έδαφος η και ακόμα περισσότερο στα φύλλα, τότε θα σκεφτούμε την προσθήκη ασβεστίου η και βορίου αν βρεθεί σε έλλειψη ! ΑΥΤΟ ΑΚΡΙΒΩΣ όμως γράφει και ο (άγνωστος)  Αυστραλός (αντιγράφω από το άρθρο)… “και συχνά είναι μια καλή ιδέα να εφαρμόζεται τόσο ασβέστιο όσο και βόριο στο δέντρο όταν οι ελλείψεις ασβεστίου είναι ΠΡΟΦΑΝΕΙΣ”.  Υπάρχει κύριοι έλλειψη ασβεστίου ?  πήρατε τιμές για το έδαφος κάτω από 6 me/100 μονάδες η κάτω από 0.8% – 1.0% περιεκτικότητα στα φύλλα ; τότε προφανώς  χρειάζεστε προσθήκη ασβεστίου και τότε θα δείτε και τα δέντρα να ευτυχούν, και οι καρποί να προσβάλλονται δυσκολώτερα γενικώς λόγω της βελτίωσης της συνεκτικότητος των ιστών του φλοιού. Και βέβαια το ph  του εδάφους θα μας οδηγήσει στην τελική απόφαση. Αν είμαστε μεταξύ 6 – 6,5 ειμαστε οριακά καλά, παρακάτω απο 6 θα απαιτηθεί η προσθήκη ασβεστίου ώστε το τελικό ph να παραμείνει κάτω από 7 (ελαφρώς όξινο δηλαδή).

Οσοι μπορούν να διαβάσουν Αγγλικό κείμενο συνιστώ να διαβάσουν μια εξαιρετική, πολύ πρόσφατη (2012) δημοσίευση, για την ασθένεια ανθράκωση (γλοιοσπόριο κατά πολλούς) και για τους τρόπους αντιμετώπισης, που ανακοινώθηκε στο Journal of Plant Physiology, εδώ: http://tinyurl.com/j8yo5wu, από 3 Ιταλικά Πανεπιστήμια.. Eπίσης,  άρθρο από το Κέντρο για τα Φυτά και το Περιβάλλον, Πανεπιστήμιο του Δ. Σίδνευ (Αυστραλία) εδώ : http://tinyurl.com/h3oygpy.   Περιττό ίσως να γραφτεί ότι η λέξη “ασβέστιο” δεν αναφέρεται σε κανένα κείμενο, ενώ υπάρχει εκτενής περιγραφή για τρόπους μείωσης εμφάνισης του φαινομένου. Η ανθράκωση απασχολεί  τις μεσογειακές χώρες από το 1860, οι μελέτες και οι εμπειρείες είναι εδώ, δεν χρειάζεται να πετάξουμε σε άλλη ήπειρο, με νέες φυτεύσεις ελαιώνων για να πάρουμε την λύση με μαγικά…

Ο μύκητας γλοιοσπόριο υπάρχει όλο το χρόνο στο δέντρο, σε κλαδιά, φύλλα, άνθη, καρπούς.

Οπως μπορεί να δει κάποιος από το παραπάνω  σχεδιάγραμμα, ο μύκητας γλοιοσπόριο κινείται όλους τους μήνες του χρόνου πάνω στο δέντρο, και όχι μόνο στους καρπούς που ωριμάζουν !. Υπάρχει σε ύπνωση στα φύλλα και τα κλαδιά και με τις ανοξιάτικες βροχές μολύνει τα άνθη και με τις φθινοπωρινές βροχές μολύνει τους πράσινους καρπούς,  οι οποίοι εμφανίζουν τα συμπτώματα λίγο αργότερα όταν οι καρποί αλλάζουν χρώμα σε μωβ η μαύρο. Επίσης, έξαρση της ανθράκωσης παρατηρείται με την προσβολή από τον δάκο και από την μύγα της Μεσογείου, αφού οι μικρές τρύπες που διανοίγονται στον φλοιό δίνουν καλά πεδία δράσης στον μύκητα.

ΑΡΑ, ψεκασμοί με χαλκούχα σκευάσματα (όχι με ισχυρά μυκητοκτόνα) πρέπει να γίνονται δύο φορές την άνοιξη (με πιό ελαφρά δόση χαλκού), πριν την ανθοφορία, με την εμφάνιση των ταξιανθιών) Διαβάστε : http://tinyurl.com/jkntzqg .  Επίσης, απαιτούνται και δύο ακόμη ψεκασμοί,  ο πρώτος όταν δέσουν οι καρποί και βρίσκονται στα μέσα της ανάπτυξης τους και ο άλλος με την αλλαγή χρώματος από κίτρινος σε ιώδη.  Πάντοτε πριν την εμφάνιση των βροχών ώστε να προλάβουμε την μετάδοση της  μόλυνσης από τα φύλλα. Και Ελληνες ερευνητές (http://tinyurl.com/glo7757) γράφουν για την ανάγκη πλέον ανοιξιάτικων ψεκασμών και όχι μόνο φθινοπωρινών, όπως πολύ κακώς αναφέρεται παντού. Κατά τον ψεκασμό πρέπει να δίδεται ιδιαίτερη προσοχή στα κατώτερα τμήματα των δέντρων όπου λόγω αυξημένης υγρασίας (κοντά στο έδαφος) υπάρχει μεγαλύτερο φορτίο από μύκητες. Τα ψεκάσματα πρέπει να γίνονται πολύ προσεκτικά, σταυρωτά, με ισχυρά ψεκαστικά μηχανήματα τα οποία πρέπει να φτάσουν το χαλκούχο υγρό μέχρι βαθειά στην κόμη, χωρίς να αφήνουν επιφάνειες φύλλων χωρίς διαβροχή. Τα συνιστώμενα σκευάσματα χαλκού είναι  τα συνήθη δηλ. υδροξείδιο του χαλκού, βορδιγάλειος πολτός και οξυχλωριούχος χαλκός.

 Βέβαια όλες οι επιστημονικές δημοσιεύσεις  αναφέρουν ότι με αυτά τα μέτρα δεν υπάρχει εξασφάλιση από τα συμπτώματα της ασθένειας και προτείνουν αρχικά σαν πλέον αποτελεσματικό μέτρο, την συλλογή των καρπών ενωρίς, πριν την αλλαγή χρώματος, πριν εκδηλωθεί η ασθένεια και καταστρέψει τους καρπούς.  Δυστυχώς η συνήθεια του 95% των παραγωγών να μαζεύουν καρπούς για ελαιοποίηση από 15 Νοεμβρίου μέχρι μέσα Ιανουαρίου δίνει πεδίο δόξης λαμπρό για τον μύκητα, με αποτελέσματα που είδαμε φέτος. Ελπίζουμε ότι την επόμενη χρονιά λόγω των φετεινών παγετών, όλοι αυτοί οι μύκητες να έχουν εξαφανισθεί, και επειδή και οι απαραίτητες  “κρύες ώρες” να ήταν υπεραρκετές, οπότε λόγω και της μικρής καρποφορίας να έχουμε μια εξαιρετικά παραγωγική χρονιά…